Kanker

Elk jaar neemt het aantal nieuwe kankerpatiënten toe. Doordat tegelijkertijd de overlevingskansen verbeteren, groeit het aantal patiënten dat leeft met de langetermijngevolgen van kanker. Desondanks sterft 40% van alle kankerpatiënten nog steeds aan deze ziekte. Dit zorgt voor een groeiende vraag naar onderzoek op het gebied van preventie en vroegtijdige diagnose enerzijds en verbetering van behandelingen, kwaliteit van leven en palliatieve zorg anderzijds. Onze groep bestaat uit onderzoekers van de afdelingen Epidemiologie en Huisartsgeneeskunde, inclusief Palliatieve Zorg. We doen onderzoek in grote patiënten- en populatiecohorten, samen met clinici en translationele onderzoekers, om wetenschappelijk bewijs te leveren waarmee kankerzorg op al deze gebieden verbeterd kan worden.

Over het programma uitklapper, klik om te openen

Kanker is een complexe, verraderlijke en belastende ziekte. Aanvankelijk kan de ziekte lange tijd onopgemerkt blijven. En een groot aantal factoren, of combinaties van factoren, kunnen bijdragen aan de oorzaak en progressie van de ziekte. Onze groep bestaat uit onderzoekers van de afdelingen Epidemiologie en Huisartsgeneeskunde, waaronder Palliatieve Zorg. Samen bestuderen we de verschillende factoren die  de pathogenese en progressie van kanker kunnen beïnvloeden. En we ontwikkelen en evalueren  verbeterde strategieën op het gebied van preventie, diagnose, behandelings en zorg.

Kanker voorkomen uitklapper, klik om te openen

We onderzoeken waarom en hoe bepaalde groepen mensen kanker krijgen. Hiervoor gebruiken we informatie over levensstijl, voeding, biomarkers, genen en omics van het gerenommeerde populatie-gebaseerde European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC) -cohort en andere cohorten. Met name EPIC is een van de grootste cohortonderzoeken ter wereld, waarin sinds de jaren negentig een half miljoen deelnemers in 10 Europese landen gevolgd worden. Op het gebied van voeding en lichaamsbeweging ontwikkelen  we ook manieren om kanker te voorkomen, die we evalueren in gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken.

Vroege opsporing van kanker uitklapper, klik om te openen

We richten ons op het evalueren van nieuwe methoden voor vroege opsporing van kanker, om overleving en kwaliteit van leven te verbeteren. We streven naar een goede balans tussen de voordelen en mogelijke schade en kosten. We ontwikkelen en evalueren gepersonaliseerde kankerscreeningstrategieën op basis van iemands risicofactoren. En we onderzoeken of, en in hoeverre, er vertraging zit in de diagnose van verschillende typen kanker in de eerstelijns zorg en de ziekenhuizen. En hoe dit kan worden verbeterd.
Ook ontwikkelen en evalueren wij op biomarker gebaseerde modellen voor nauwkeurige diagnose, prognose en therapierespons van kanker. Voorbeelden van zulke markers zijn hiervan zijn karakteristieken verkregen uit beeldvorming (bijv. Molecular Imaging), op omics gebaseerde tests en organoïden. Op dit gebied zijn we ook betrokken bij kleinere vroege fase translationele studies, samen met clinici en  fundamentele onderzoekers. Dit zijn vernieuwende onderzoeken, met een groot potentieel voor medische innovaties.

Evaluatie van behandeling en zorg uitklapper, klik om te openen

Samen met de Divisie Beeld en Oncologie en andere klinische afdelingen, werken we aan het opzetten van kankerpatiëntencohorten. Deze grote groepen patiënten bieden een schat aan informatie over ziekteprogressie. En ze dienen als raamwerk voor het gelijktijdig testen van verschillende interventies met behulp van het zogenoemde Trials within Cohorts (TwiCs) design. In nauwe samenwerking met het Onderzoeksprogramma Methodologie van het Julius Centrum, onderzoeken we we statistische en ethische aspecten, van deze en andere alternatieve study designs.

De zorg voor patiënten met en na kanker is bijna net zo belangrijk als de initiële behandeling Patiënten hebben ondersteuning nodig bij het maken van gepersonaliseerde behandelingskeuzes. En ze hebben optimale begeleiding nodig tijdens de behandeling, om met de impact ervan om te kunnen gaan. Ze hebben baat bij een geïndividualiseerd langetermijnplan dat hen helpt hun gezondheid te monitoren en te behouden, met oog voor mogelijke late behandeleffecten die zich kunnen voordoen. Daarom onderzoeken we ook hoe levensstijl interventies  de bijwerkingen van behandeling kunnen verminderen. En hoe het de prognose, zelfredzaamheid en kwaliteit van leven kan verbeteren. Samen met regionale partners in de eerstelijns- en tweedelijnszorg ontwikkelen we nieuwe modellen voor samenwerking in de  kankerzorg tijdens de behandeling en de follow-up, met als doel de kwaliteit van leven en gedeelde besluitvorming te optimaliseren.

Voor kankerpatiënten in hun laatste levensfase brengen we de symptomatologie in kaart en onderzoeken we welke interventies nodig zijn. En we onderzoeken de meest optimale professionele betrokkenheid bij palliatieve zorg. Samen met de andere klinische afdelingen zijn we betrokken bij regionale en landelijke samenwerkingsprogramma's op het gebied van palliatieve zorg.

Coördinator uitklapper, klik om te openen

De coördinator van het onderzoeksprogramma is dr. Sjoerd Elias.