Inger van Heijl

Antibiotic stewardship in community-acquired pneumonia

Samenvatting

Een kwart tot de helft van alle antibioticavoorschriften voor patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen, zijn onjuist of onnodig. Onjuist of onnodig gebruik van antibiotica kan leiden tot de ontwikkeling van resistentie, stijging in zorgkosten en een verhoogde kans op complicaties voor de patiënt. Sinds 2015 is elk Nederlands ziekenhuis verplicht om te beschikken over een Antibiotica (A)-team om middels specifieke taken goed gebruik van antibiotica te stimuleren, en onjuist of onnodig gebruik te verminderen. Een voorbeeld van een specifieke A-team taak is het verminderen van het onnodig gebruik van breedspectrum antibiotica bij patiënten met een longontsteking. De Nederlandse richtlijn adviseert bij deze patiënten behandeling met smalspectrum antibiotica, maar in de praktijk wordt er vaak gekozen voor breedspectrum antibiotica. Daarom zijn wij een onderzoek gestart in 9 Nederlandse ziekenhuizen en hebben we aangetoond dat het, door middel van onderwijs en monitoring van antibioticavoorschriften door het A-team, mogelijk is om het gebruik van breedspectrum antibiotica met 27% te verminderen zonder dat dit nadelige gevolgen heeft voor de individuele patiënt. Ook wordt in dit proefschrift nader ingegaan op al bestaande onderzoeken naar A-team taken. Maar deze onderzoeken bestaan voornamelijk uit zogeheten observationele studies. Bij dit type studie zijn de resultaten foutgevoelig door iets wat ’confounding by indication’ wordt genoemd. Daarom wordt een overzicht gegeven van de bestaande onderzoeken over de verschillende taken en opbrengsten van een A-team, evenals adviezen over hoe onderzoek hiernaar in de toekomst beter kan worden opgezet of uitgevoerd. Bijvoorbeeld door rekening te houden met confounding by indication.